Michał Sędziwój (1566-1636), znany jako Sendivogius Polonus, zasłynął w Europie ze swojej niezwykłej wiedzy alchemicznej. Na przełomie XVI i XVII w. . poszukiwał kamienia filozoficznego, czyli substancji mającej leczyć wszelkie choroby, przywracać młodość, a przede wszystkim umożliwiać przemienienie każdej materii w złoto. Oczywiście nie udało mu się dokonać takiego odkrycia, ale przy okazji przeprowadził szereg pożytecznych eksperymentów. Dokonał interesujących odkryć, mając swój istotny wkład w podstawy nowoczesnej chemii.
Urodził się 2 lutego 1566 r. w Łukowicy koło Nowego Sącza. Alchemią zajął się zapewne pod wpływem lekarzy krakowskich, ale zasadniczy wpływ na jego zainteresowania miał Mikołaj Wolski, który około 1604 r. urządził własne laboratorium w Krzepicach koło Częstochowy i wspierał badania Sędziwoja. Adept alchemii otrzymał również poparcie magnaterii oraz króla Zygmunta III Wazy i cesarzy, Rudolfa II i Ferdynanda II, dzięki czemu odbył wiele podróży naukowych i dyplomatycznych, od Portugalii po Moskwę, nawiązując kontakty z najwybitniejszymi alchemikami.
Był zdolnym chemikiem eksperymentatorem. Opierał się nie na formułach magicznych, ale na wynikach doświadczeń. Doskonale znał podstawowe techniki preparatywne swoich czasów. Napisał szereg traktatów alchemicznych, które były wielokrotnie wznawiane w językach łacińskim, niemieckim, francuski m, czeskim, angielskim, rosyjskim, i polskim. Był osobą znaną i szanowaną w Europie, jego dzieła posiadał m.in. Isaac Newton. W jednym z nich, pisząc o produkcie termicznym rozkładu saletry, wspominał o „pokarmie żywota znajdującym się w powietrzu”, który z czasem nazwano tlenem. Wiedział też o roli, którą odgrywa on w procesie oddychania. Wyprzedził tym dokonane w XVIII w. osiągnięcia J. Prestleya i C.W. Scheelego. Znał również przepis wyodrębnienia złota drogą redukcji z preparatów tego pierwiastka. Był jednym z prekursorów idei tzw. szeregu napięciowego metali. Przebywając na służbie cesarskiej w Czechach, urządził m.in. kopalnie ołowiu na Śląsku. Zajmował się także hutnictwem.
foto/Jan Matejko, Alchemik Sędziwój, 1867 r., Muzeum Sztuki w Łodzi, wikimedia.org / domena publiczna
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.