Maria Curie-Skłodowska jako jedyna kobieta na świecie otrzymała aż dwie Nagrody Nobla z dwóch różnych dziedzin nauki. Dlaczego odkrycia , którego dokonała wraz z mężem, było tak ważne dla świata?
Pierwszy raz Nagrodą Nobla Maria Skłodowska-Curie została uhonorowana 10 grudnia 1903 r. Dostała ją wspólnie z mężem Piotrem Curie i Henri Becquerelem. Akademia nagrodziła naukowców w dziedzinie fizyki za prace nad promieniotwórczymi pierwiastkami. Po raz pierwszy w historii przyznano to prestiżowe wyróżnienie kobiecie.
Druga Nagroda Nobla została przyznana Marii 7 listopada 1911 r. w dziedzinie chemii. Tym razem za odkrycie radu i polonu – nowych pierwiastków radioaktywnych. Dokonała tego także wraz z mężem w 1898 r. Niestety jej małżonek zmarł w 1906 r., ginąc pod kołami dorożki.
Skąd Polka we Francji?
Maria Skłodowska przyszła na świat w 1867 r. w Warszawie. Dzisiejsza stolica Polski znajdowała się wówczas pod zaborem rosyjskim – pod koniec XVIII w. Prusy, Rosja i Austria przemocą dokonały rozbioru Polski.
Maria zawarła umowę ze starszą siostrą, Bronisławą, o wyjeździe do Francji na studia. Młodsza siostra pracowała w kraju, gdzie utrzymywała starszą, studiującą we Francji. Następnie, po skończonych studiach przez starszą siostrę rolę się odwróciły. Umowa została dopełniona i przyszła noblistka rozpoczęła studia na Sorbonie w 1891 r.
Maria na studiach poznała swojego przyszłego męża Piotra i rozwijała razem z nim karierę naukową. Małżeństwo było bardzo pochłonięte badaniami nad pierwiastkami promieniotwórczymi, poświęcając cały swój czas temu zagadnieniu. Przeprowadzało nawet eksperymenty na sobie. Przykładowo, Piotr przez kilka godzin poddawał swoją rękę działaniowi radu, a następnie opisywał, jak zachowuje się powstała w tym miejscu rana.
Co dał polon i rad?
Bez odkrytych przez małżeństwo pierwiastków ciężko byłoby wyobrazić sobie nowoczesną walkę z rakiem. Polon niszczy bowiem komórki nowotworowe. Jest używany także w chemii. Stosowany jest ponadto do jonizacji powietrza i usuwania elektrostatycznych ładunków w fotografii i drukowaniu. Polon znajduje także zastosowanie w satelitach, gdzie jest źródłem ciepła i elektrostatyczności.
Rad również był wykorzystywany do leczenia raka, w szczególności do zaawansowanych przypadków, jednak ze względu na jego wysoką promieniotwórczość porzucono używanie go w terapiach. Dziś stosowany jest do produkcji farb święcących w ciemnościach i w eksperymentach biologicznych.
opr/KLB
foto/Henri Manuel, Public domain, via Wikimedia Commons
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.