Trudno o bardziej patriotycznego, polskiego malarza jak Jerzy Kossak. Mimo tego, w 1940 roku, spod jego ręki wyszedł emanujący niezwykłym pięknem obraz obywatelki III Rzeszy – Trudy Geyer, w dodatku z niemiecką dedykacją i podpisem autora. Kim zatem była dla mistrza niezwykle urodziwa mieszkanka Wiednia?

Polskie dziewczyny, ułani, polowania, szlachta polska, Księstwo Warszawskie, Insurekcja Kościuszkowska. Galicyjska familia Kossaków jednoznacznie kojarzy się nam z naszym malarstwem narodowym. Kiedy było trzeba, odnajdywali się jednak także w innych rzeczywistościach. Juliusz regularnie malował na osobiste zlecenia cesarza Niemiec Wilhelma II, z którym łączyła go pewnego specyficznego rodzaju przyjaźń. Nie odmawiał sobie także realizacji zleceń płynących z otoczenia austro – węgierskiego dworu Franciszka Józefa. Na czym polegała z kolei przyjaźń Jerzego Kossaka i Trudy Geyer?

Z katalogu aukcyjnego Sopockiego Domu Aukcyjnego (obraz właśnie trafił na aukcję dzieł sztuki) dowiadujemy się, że Trude Geyer była właścicielką wiedeńskiej kawiarni, w której spotykali się intelektualiści, artyści a także politycy. Kawiarnia działała tak przed, jak podczas II wojny światowej. Bywał w niej także Jerzy Kossak, który podczas swoich pobytów zaprzyjaźnił się z właścicielką. Przyjaźń ta przetrwała praktycznie do końca ich życia. 22 czerwca 1940 roku, dokładnie w tym samym czasie, kiedy trwają egzekucje w Palmirach, a Francja podpisuje akt kapitulacji, Jerzy Kossak skończył malować dla Trudy jej niezwykle energetyczny portret, opatrując go niemieckojęzyczną dedykacją: „Mainer Lieben/Fraundin/Trude Geyer/Georg Kossak/Krakau 22/VI 40 (Mojej Drogiej Przyjaciołce Truede Geyer, Georg Kossak 22.06.1940”). Po II wojnie światowej Trude opuściła Wiedeń i wraz z mężem Frtizem przeprowadziła się do Bonn. Jak ustalili zaś marszandzi z SDA, rozmawiając z rodziną właścicielki kawiarni, obraz Jerzego – Georga towarzyszył jej zaś do końca życia.

Bartosz Gondek

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.