Jak Żuławiacy poskromili Wisłę po powodzi Tysiąclecia

Spójrzcie na mapę. Czy nie zastanawiało Was nigdy, że Wisła przy ujściu jest taka prosta? Jej koryto wydaje się być narysowane przy linijce. Równo 192 lata temu, 9 kwietnia 1829 roku miała miejsce największa powódź w tysiącletnich dziejach Gdańska.
 
Trzy czwarte miasta znalazło się pod wodą, w tym Stare Miasto. Dwie wyspy na Motławie: (Ołowianka i Wyspa Spichrzów) nie istniały przez 20 dni. Mało tego. W ciągu kilku godzin woda rozlała się na całe Żuławy, pokrywając 340 km2 i zabierając domy 20 tysiącom ludzi. Odbudowa zajęła pół wieku. W tym czasie pojawiały się kolejne powodzie, choć już nie tak gwałtowne. Wiosną 1840 roku spiętrzone zwały lodu zatamowały stare ujście Wisły 8 km przed Gdańskiem. Masy wody przebiły się na północ tworząc „Śmiałą Wisłę”. Ale powodzie występowały nadal i niszczyły ludzki dorobek.
Wreszcie pod koniec XIX wieku mieszkańcy Żuław stracili cierpliwość. Oto zdecydowano się przekopać nowe koryto Wisły. Pomysł nie był świeży, bo rozważano go już w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego, ale wówczas nie starczyło środków, a w aspekcie technicznym było to zadanie zbyt trudne. Teraz przy użyciu nowoczesnych maszyn cel wydawał się łatwiejszy do osiągnięcia.
Prace ruszyły w 1891 roku i trwały 4 lata. W ich efekcie powstał długi na 7 km kanał, który pełni funkcję nowego ujścia największej polskiej rzeki. Otoczony wysokimi wałami i zaopatrzony w odpowiednie śluzy zapewnia mieszkańcom bezpieczeństwo. Skończyły się tragiczne powodzie. Dawna Wisła zamieniła się w „Martwą Wisłę” i już nie wylewa. To był jeden z największych zrealizowanych projektów hydrotechnicznych XIX wiecznej Europy. Po jego ukończeniu powstała nowa wyspa – Wyspa Sobieszowska, która dziś jest dzielnicą Gdańska. Natomiast Martwa Wisła wcale nie jest martwa. Istnieje tu długi na 28 km szlak dla amatorów żeglarstwa, a w sezonie letnim kursuje tramwaj wodny, stanowiący turystyczną atrakcję. Nie narzekają też miłośnicy spinningu, korzystając ze znanego łowiska sandaczy.
 
info/foto/Narodowe Muzeum Techniki

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: