W 1939 roku w Szpęgawskim Lesie, zaledwie kilka kilometrów od przedwojennych koszar 2 Pułku Szwoleżerów w Starogardzie, Niemcy zamordowali od 5 do 7 tysięcy osób. Głównie lokalnych polskich patriotów, inteligencję, a także pacjentów szpitala psychiatrycznego w nieodległym Kocborowie, Żydów i Niemców – przeciwników nazistowskiego reżimu. 

Głównymi architektami i wykonawcami zbrodni byli członkowie Selbschutzu -  paramilitarnej formacji złożonej z przedstawicieli niemieckiej mniejszości narodowej, zamieszkującej przedwojenne terytorium Rzeczypospolitej. To oni stali się po 2 września panami życia i śmierci Polaków nie tylko w Powiecie Starogardzkim, ale na całym Pomorzu.

Pierwsze groby w Lesie Szpęgawskim wykopane zostały przez Niemców już 16 września 1939 roku. Jako pierwszych, 22 września, zamordowano tam 88 pacjentów szpitala psychiarycznego w Kocborowie. Łącznie, do roku 1940, w Szpęgawskim Lesie, swoją mogiłę znalazło 1692 chorych. 16 października 1939 r. rozstrzelano w Lesie Szpęgawskim 30 księży przywiezionych z więzienia w Starogardzie oraz 17 księży z powiatu tczewskiego. Masowy mord na księżach rozpoczął falę egzekucji tysięcy polskich patriotów i inteligencji. Zamordowano tutaj także min rolników z Janowa pod Gniewem, którzy podczas plebiscytu opowiedzieli się za Polską. Szpęgawsk to wraz z Piaśnicą i położonym niedaleko autostrady Mniszkiem pod Świeciem, największym cmentarzem ofiar hitlerowskiego ludobójstwa na Pomorzu.

 

 

Godz. 13:00

Zbiórka delegacji na miejscu uroczystości

 

Godz. 13:15

 

Hymn państwowy

Wystąpienie okolicznościowe

Złożenie kwiatów przez delegacje

 

Godz. 14:00

 

Uroczysta Msza Świeta koncelebrowana pod przewodnictwem Księdza Biskupa Ryszarda kasyny ordynariusza Diecezji Pelplińskiej

 

Godz. 15:00

 

Apel Poległych

Pieśń „Rota” w wykonaniu Pelplińskiej Orkiestry Dętej

(Red.) Bg, fot. IPN Oddział Gdańsk