Zamek w Sztumie stał się oficjalnie Oddziałem Muzeum Zamkowego w Malborku. Chociaż do podpisania aktu notarialnego przekazującego obiekt przez miasto Sztum na rzecz państwa, doszło jeszcze w ub. roku, to w niedzielę 7 stycznia 2018, odbyła się oficjalna uroczystość, przejęcia kluczy do bram warowni przez ministerstwo. Zostały one wręczone Jarosławowi Sellinowi, Wiceministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz dr hab. Januszowi Trupindzie, obecnemu dyrektorowi Muzeum Zamkowego w Malborku.
Nie było to zwykłe przekazanie, a można powiedzieć, że dość spektakularne przejęcie zamku. Korowód rekonstruktorów historycznych wyruszył ulicami Sztumu, po czym wszedł na dziedziniec zamku. A tam swoista lekcja historii dla wszystkich, bo w uroczystości mógł wziąć udział każdy. Mieszkańcy Sztumu i okolic dzięki przygotowanej przez Muzeum Zamkowe w Malborku inscenizacji, poznali w skrócie historie sztumskiego grodu. Inscenizacja rozpoczęła się przenosząc widzów w lata 1215-1236, kiedy to w Pomezanii pojawił się biskup Chrystian z misją chrystianizacji. Kolejna podróż w czasie to lata 1236-1295 kiedy to do Prus przybywają Krzyżacy. Pokonują Prusów, zdobywają gród Aliem (obecny zamek w Sztumie) i rozpoczynają akcję kolonizacyjną. Rządcą grodu został wtedy pruski możny Stumo. Początki nazwy Sztum. Kolejna scena to okres 1300-1416. Po okresie pokoju wybuchła Wielka Wojna 1409-1411. Polacy okresowo zajmują zamek sztumski, lecz odchodzą po Oblężeniu Malborka. Wielki Mistrz nadaje osadzie sztumskiej prawa miejskie w 1416 r. Kolejny etap to 1416-1600 kiedy to następuje kryzys państwa zakonnego. Mieszczanie zbuntowali się i wezwali na pomoc króla Polski w 1453. Wybuchła Wojna Trzynastoletnia. Wielki Mistrz zrzekł się wtedy praw do Prus Królewskich. Na zamku zasiedli starostowie królewscy. Czasy 1600-1772 to już wojny ze Szwecją – bitwa pod Trzcianą. W 1772r. starostwie polscy opuszczają zamek. Cały spektakl zakończył się sceną w latach 1772-1945-2018.
Po spektaklu historycznym przyszedł czas na przemówienia.
- Nieco ponad rok temu, podczas wizyty w Sztumie obiecałem, że zamek w Sztumie stanie się częścią Muzeum Zamkowego w Malborku. Chcę powiedzieć, że dotrzymałem słowa. Trochę to potrwało ale się udało - powiedział Jarosław Sellin, wiceminister w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. - To oznacza, że państwo przejmuje odpowiedzialność nad zamkiem i dalszym jego rozwojem jako muzeum - dodał.
Obiekt jest w dość złym stanie technicznym.
- Za nim wejdzie tam pierwszy zwiedzający to konieczne jest wykonanie prac zabezpieczających na ternie zamku, badań i prac konserwatorskich – powiedział dr hab. Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku. – Nie ukrywam jednak, że jeszcze tego lata chciałbym udostępnić obiekt zwiedzającym, a przynajmniej tereny zamkowe.
Priorytetem jest również dokończenie prowadzonych wcześniej prac archeologicznych, przeprowadzenie badań geofizycznych i georadarowych pozwalających na zlokalizowanie wszystkich reliktów. Kolejny etap to wykonanie infrastruktury niezbędnej do prowadzenia działalności muzealnej i edukacyjnej.
- W pierwszym okresie na terenie Zamku w Sztumie będą mogły być organizowane jedynie wystawy planszowe, z czasem wystawy prezentujące oryginalne artefakty - mówi Arkadiusz Dzikowski, po. kierownika sztumskiego oddziału. - Jeżeli chodzi o formę działalności, to dominować będzie działalność edukacyjna, skierowana do okolicznej młodzieży i mieszkańców Ziemi Sztumskiej oraz Powiśla, a w sezonie letnim do turystów. Działalność prowadzona będzie w formie lekcji „żywej historii” i zajęć aktywujących uczestników, wykorzystujących doświadczenia Bractwa Rycerzy Ziemi Sztumskiej i Działu Edukacji Muzeum Zamkowego w Malborku – dodaje A. Dzikowski.
Muzeum w Sztumie już od dziś gromadzi pamiątki związane z miastem i regionem, w pełnym zakresie chronologicznym. Z czasem staną się podstawą kolekcji Muzeum w Sztumie. W Malborku zostaną zdigitalizowane i udostępnione wszystkim zainteresowanym. Pracownicy Muzeum zajmą się także zbieraniem wspomnień i relacji mieszkańców. Muzeum w Sztumie oprócz swoich funkcji muzealnych będzie uczestniczyło w życiu miasta i regionu, współpracując przy tym z lokalnymi stowarzyszeniami i organizacjami i pełniąc aktywną rolę kulturotwórczą.
Fot. B.L Okońscy / I. Orszulak
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.