Dworek w Bielkowie zaklęty w fotografii

Jeden z historyków i badaczy historii Pomorza Jan Daniluk opublikował ciekawe zdjęcie. Na fotografii powyżej widnieje dworek w Bielkowie (Bölkau) z czasów, gdy w obiekcie funkcjonowało tu sanatorium dziecięce prowadzone przez sekcję kobiecą Gdańskiego Czerwonego Krzyża. Jednorazowo przebywało tu 40 dzieci na dwumiesięcznych turnusach. Zdjęcie zostało wykonane między 1926 r. a 1929 r.

Dziś przypominamy jego historię:  

Zespół dworsko-parkowy znajduje się po wschodniej stronie zabudowań wsi Bielkowo i przylega od południa do drogi biegnącej z Lublewa do Bielkówka. Położony jest na płaskim terenie pomiędzy trzema niewielkimi wzniesieniami. Stanowi zwartą grupę zieleni i jest dobrze wyeksponowany w terenie i widoczny zarówno z drogi od strony Lublewa, jak i Bielkówka.

Od południa i wschodu otoczony jest polami i łąkami. Całość założenia komponują dwie części: pierwsza - północna, zbliżona w rzucie do prostokąta z dłuższą osią w kierunku wschód - zachód, zawiera park z dworem (obecnie ruina); druga - południowa część gospodarcza, właściwy folwark, również zbliżona w rzucie do prostokąta, lecz ułożonego dłuższą osią w kierunku północ - południe. Od zachodu przylega do zespołu kolonia mieszkaniowa, kiedyś pracowników folwarku. Północna, parkowa część założenia, komponowana jest pod kątem dworu, usytuowanego przy jego południowej granicy. Do dworu prowadzi od północy, poprzez park, aleja dojazdowa, przylegająca do jego wschodniej elewacji.

W centrum założenia, znajduje się staw i struga biegnąca z północy na południe, tworząca na południu fosę otaczającą wyspę. Struga obsadzona była aleją brzozową. Nadmienić w tym miejscu należy, że strefa ochrony konserwatorskiej nie obejmuje tego fragmentu majątku, tj. alei brzozowej z wyspą). Na zachód od strumienia rozciąga się zachodnia część parku, położona na wzniesionym terenie, rozdzielonym od strumienia skarpą. Skarpa biegnie również wzdłuż północnej granicy parku. Ta część parku posiada swobodną kompozycję z zachowanym w dużej części starodrzewem.

foto:www.kolbudy.pl

Układ zakłóca duża liczba młodych drzew, rosnących na tym terenie. Wschodnia część parku jest we fragmentach regularnie komponowana. Granica północna i zachodnia obsadzona jest bukami, widoczny również jest dobrze zachowany szpaler grabów i aleja lipowa wzdłuż drogi biegnącej z północy do dworu. Wschodnią stronę zajmuje nowy budynek mieszkalny, przed którym rosną drzewa owocowe - resztki sadu.

Południowa część folwarczna tworzy prostokątne wnętrze, którego trzy ściany z otwarciami komunikacyjnymi stanowiły budynki gospodarcze. Od południa chlewnia z wybiegami (obecnie ruiny), od zachodu obora i magazyn z końca XIX w. ( w skład której wchodziła paszarnia i stajnia, jest częściowo zrujnowana), od wschodu magazyny wybudowane na starych fundamentach. Czwartą, północną ścianę tworzy dwór z parkiem. Po środku tego wnętrza - dziedzińca znajduje się stara kuźnia z poł. XIX w. (obecnie zrujnowana) oraz zbiornik przeciwpożarowy, obecnie zarośnięty. Do zespołu prowadzą cztery drogi dojazdowe.

Obecnie głównym wjazdem do folwarku jest droga z północy wzdłuż wschodniej ściany budynku dworu, obsadzona lipami (z ceglaną bramą wjazdową), która kiedyś była drogą reprezentacyjną. Druga droga prowadzi przez kolonię mieszkalną od zachodu. Droga ta była kiedyś główną drogą do zespołu dworsko - folwarcznego. Trzecia droga była typowo gospodarcza, biegła od wschodu, omijała park przy jego wschodniej granicy i łączyła się z drogą Lublewo - Bielkówko. Czwarta droga otwierała dziedziniec folwarku od południa i prowadziła kiedyś do cegielni i młyna na Raduni. Od północy i wschodu założenie dworsko - folwarczne otaczał reprezentacyjny mur ceglany, który zachował się do dzisiejszego dnia w części północnej wraz z bramą przy dawnym wjeździe. Również przy zachodniej granicy założenia, wzdłuż drogi do byłej kolonii folwarcznej, zachował się krótki odcinek muru.

Zespół dworsko-parkowy składający się z dworu, kuźni, magazynu, obory, z parku otoczonego w częsci południowej murem ceglanym, pochodzi z XVIII/XIX wieku. Obecnie dwór już nie istnieje, a pozostałe obiekty stały się ruiną.

Pod koniec roku 1999, zespół dworsko-parkowy został zakupiony przez firmę DGT SA, która przy współpracy z wojewódzkim konserwatorem zabytków rozpoczęła restaurację obiektów.

foto: Jan Daniluk/www.kolbudy.pl
info: www.kolbudy.pl
K. 

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: