Hitlerowcy zrobili wiele, aby jego dzieła raz na zawsze zniknęły z kolekcji, galerii i muzeów. Co ciekawe, robili to mimo że sam autor należał do NSDAP. Dziś Emil Nolde uważany jest za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli ekspresjonizmu.
Muzeum Narodowe w Gdańsku rozpoczyna cykl wystaw o nazwie „Rewolucjoniści Sztuki”, któy będzie okazją do zapoznania się z dziełami z Pracowni Grafiki i Rysunku Muzeum Narodowego w Gdańsku. Prezentowani w ramach cyklu twórcy, poprzez bezkompromisowe poszukiwanie własnych środków wyrazu pokazali nieznane dotąd możliwości sztuki i jej nowe role. Pierwszym prezentowanym artystą będzie Emil Nolde – jeden z najwybitniejszych przedstawicieli ekspresjonizmu.
Należał do tych wielkich w dziejach sztuki, którzy do końca pozostali wierni wewnętrznej twórczej sile, niezależnej od wszelkich okoliczności i wpływów. Był samotnikiem i indywidualistą. Mimo że na krótko związał się z ekspresjonistycznym ugrupowaniem Die Brücke (1906–1907), berlińską Neue Sezession (1908), wystawiał z Der Blaue Reiter (1912–1913), to jego twórczość pozostała zjawiskiem odosobnionym i wyjątkowym. Nie uległ wpływowi kubizmu i futuryzmu jak większość ekspresjonistów po 1910 roku, a najważniejszym środkiem wyrazu pozostała dla niego nasycona, fakturalna plama barwna.
W swojej autobiografii Jahre der Kämpfe (Lata walki, 1934) napisał: „intelektualiści piszący o sztuce nazywają mnie ekspresjonistą. Nie podoba mi się takie ograniczenie”. Mimo przejawianych przez artystę nacjonalistycznych sympatii (w 1933 roku został członkiem duńskiej sekcji NSDAP), głoszenia wyższości kultury germańskiej i wyznawania antysemickich poglądów, spotkał się z potępieniem jego dorobku i zakazem twórczości, co jednak ze zdumieniem przyjął. W 1934 roku usunięto go z Pruskiej Akademii Sztuk w Berlinie. Jego dzieła zostały zarekwirowane i usunięte z muzeów niemieckich. Kilkadziesiąt z nich zostało co prawda pokazanych na monachijskiej wystawie „Entartete Kunst” (‘Sztuka zwyrodniała’) w 1937 roku, zorganizowanej przez NSDAP, ale jej celem było wyszydzenie sztuki awangardowej. Wedle prymitywnej oceny rosnących w siłę nazistów tego typu prace stanowiły „sztukę zdegenerowaną”, faworyzowano za to kiczowate sielskie kompozycje, wpisujące się w pseudopatriotyczną ideologię „krwi i ziemi”. W tym kontekście prezentowane dzieła są odzwierciedleniem preferencji kolekcjonerskich ówczesnych władz muzealnych, gromadzących konsekwentnie − wbrew panującym wtedy nastrojom politycznym − dzieła niemieckich ekspresjonistów. W Muzeum Narodowym w Gdańsku zachowało się, poza wieloma dziełami innych twórców awangardowych, dwanaście prac Emila Noldego wykonanych jeszcze przed II wojną światową: dziesięć rycin, akwarela i obraz.
Termin: 15.03.2017 - 21.05.2017
Miejsce: Muzeum Narodowe w Gdańsku/Oddział Sztuki Dawnej
ul. Toruńska 1, 80-822 Gdańsk
Kuratorki: Alicja Andrzejewska-Zając, Maja Baran
Patronat Honorowy: Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk
Godziny otwarcia:
od 1 października do 30 kwietnia:
wtorek – piątek: 9.00 – 16.00, sobota – niedziela: 10.00 – 17.00
od 1 maja do 31 maja:
wtorek – niedziela: 10.00 – 17.00
Ceny biletów:
bilet normalny – 10 zł
bilet ulgowy – 6 zł
bilet dla uczniów i studentów do 26. roku życia – 1 zł
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.