Latające łodzie i symulator kutra - nowe oblicze muzeum w Helu

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku w najbliższy wtorek otwiera swój świeżo wyremontowany oddział - Muzeum Rybołóstwa w Helu. Zabytkowy budynek w ostatnich latach został poddany całkowitej renowacji i przebudowie dotychczasowej wystawy.

Muzeum mieści się w zabytkowym poewangelickim kościele pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, położonym w centrum miasta, tuż obok portu. Część frontową wieńczy niewysoka, drewniana wieża, skąd roztacza się piękny widok na miasto, port i plażę od strony Zatoki Puckiej. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1417 roku, kiedy pełnił on funkcję kościoła parafialnego w Nowym Helu, jak wówczas nazywała się osada, z której powstało obecne miasto. W 1525 roku został przekształcony w świątynię protestancką, ponieważ większość mieszkańców przeszła na wyznanie ewangelickie.

W następnych latach wielokrotnie ucierpiał na skutek działania żywiołów oraz wojen: w 1572 r. pożar; w 1861 roku część frontowa obsunęła się do morza; ucierpiał w wyniku działań wojennych w 1945 r. Dopiero w w 1959 roku został odrestaurowany. Ponieważ w Helu nie działała już wtedy parafia ewangelicka, budynek pokościelny zaadaptowano na cele muzealne. W 1972 roku obiekt przekazano Narodowemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku, które utworzyło tam swój oddział - Muzeum Rybołówstwa.

W 1972 roku obiekt przekazano Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku. Ceglana bryła gotyckiego kościoła przykryta ceramicznym dachem nadaje panoramie miasta charakterystyczną i niepowtarzalną formę. Elewacja frontowa budynku zwieńczona jest odnowioną drewnianą wieżą widokową, o wysokości ok. 21 m, z której roztacza się piękna panorama na miasto, port i Zatokę Gdańską. Wokół budynku znajduje się skansen tradycyjnych łodzi rybackich. – Muzeum Rybołówstwa to symbol Helu i jedno z najlepiej rozpoznawalnych miejsc na Półwyspie Helskim. Ma charakterystyczną formę i ciekawą historię. Helanie są bardzo z tym miejscem zżyci i dlatego cieszymy się, że po wielu latach został ukończony remont, modernizacja budynku i mamy nową wystawę stałą – opowiada Tadeusz Muża, kierownik Muzeum Rybołówstwa w Helu.

Wielka przebudowa

Zabytkowy obiekt Muzeum Rybołówstwa, w którym nie prowadzono żadnych większych prac remontowych od lat 70-tych XX wieku był w złym stanie technicznym, a specyficzne warunki klimatyczne panujące na Półwyspie Helskim nie sprzyjały kondycji budynku. W 2013 roku, dzięki pozyskaniu dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przeprowadzono w oddziale prace remontowo – konserwatorskie, obejmujące wymianę pokrycia dachowego na nową dachówkę ceramiczną typu "mnich-mniszka", wzmocnienie i zabezpieczenie drewnianych elementów konstrukcji obiektu przed dalszą degradacją (w tym przede wszystkim przeprowadzono roboty remontowe związane z konserwacją wieży widokowej), rewaloryzację i konserwację wszystkich elewacji ceglanych oraz innych detali budynku. W 2014 roku miały miejsce prace związane z instalacją windy w budynku. W tym samym roku, podczas remontu prezbiterium, została odkryta zabytkowa polichromia, pochodząca z XIX/XX wieku. Niezbędnym stało się pozyskanie nowych środków na jej zabezpieczenie oraz konserwację glifu okiennego i wybranych fragmentów fryzu.

- W 2015 roku w obiekcie zmodernizowano lub wykonano nowe instalacje wewnętrzne: sanitarne, elektryczne, SSWiN, CCTV oraz systemów przeciwpożarowych, a także zbudowano nad częścią prezbiterium przeszkloną emporę oraz przystosowano poddasze budynku do wykorzystania w celach wystawienniczych. Poszerzona została też przestrzeń ekspozycyjna, przeznaczona na wystawy czasowe – mówi Anita Bober, główny Specjalista ds. Inwestycji i Remontów w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku.

"Latające łodzie"

Wystawa stała w Muzeum Rybołówstwa – Oddziale NMM w Helu nosi tytuł "Dzieje rybołówstwa na wodach Zatoki Gdańskiej". Została zrealizowana według scenariusza przygotowanego przez dyrektora NMM dr inż. Jerzego Litwina. Autorem projektu aranżacji plastycznej jest prof. Aleksander Widyński z ASP w Gdańsku, a projekt zrealizowali Barbara i Aleksander Widyńscy.

- Po ostatniej przebudowie powierzchnia wystawiennicza została powiększona o emporę stanowiącą przedłużenie pierwszego piętra w przestrzeni dawnego prezbiterium – mówi dyrektor NMM, dr inż. Jerzy Litwin - Znajdującą się tu galerię marynistyczną tworzą obrazy z muzealnych zbiorów, obok prezentacji materialnej kultury rybaków słowińskich. Jej elementem jest żaglowa łódź rybacka, tzw. czołn łebski, którą porównać można z podwieszoną do stropu morską łódź rybacką z Mechelinek. Na emporze ustawiony jest także ocalały z pożogi wojennej model wotywny fregaty z XVIII wieku, który dawniej zdobił wnętrze świątyni. Wystawa prezentuje w ujęciu chronologicznym szereg zagadnień związanych z tradycyjnym rybołówstwem i szkutnictwem kaszubskim, dziejami samego Helu, historią polskiego rybołówstwa morskiego i z ekologią Bałtyku. Przedstawiane zagadnienia ilustrują mapy, archiwalne zdjęcia i najciekawsze eksponaty ze zbiorów muzealnych – nie tylko Oddziału Rybołówstwa, spośród których wybrano ponad 200, ale także z innych działów Muzeum.

Szklana empora rozświetliła piętra wystaw, zabytkowe łodzie rybackie zostały wyeksponowane na wysokości, sprawiając wrażenie unoszenia się w powietrzu. To nie wszystkie niespodzianki, które przyszykowało Narodowe Muzeum Morskie. Pod koniec roku 2016 helską wystawę uzupełnią nowoczesne stanowiska interaktywne, w tym symulator przechyłów kutra rybackiego, które umożliwią zwiedzającym doświadczalne poznanie niektórych zagadnień związanych z tematyką rybacką. - Stanowiska edukacyjne na pewno urozmaicą naszą ofertę edukacyjną – mówi Krystyna Stubińska, kierownik Działu Edukacji NMM – Po trzech latach mamy niedosyt Helu i dużo pomysłów na zajęcia i warsztaty dla dzieci i młodzieży. W tym roku w Muzeum Rybołówstwa odbędą się zajęcia dla uczniów szkół specjalnych w ramach Programu Kultura Dostępna, szykujemy się też na helską Noc Muzeów i mamy nadzieję na współpracę ze szkołami z regionu.

O współpracy mówi również Szymon Kulas, zastępca dyrektora NMM – Część z naszych oddziałów jest poza Trójmiastem i dlatego dobre stosunki ze szkołami, organizacjami, władzami regionu są kluczowe dla Muzeum – Bardzo sobie chwalimy współpracę z Urzędem Miasta Helu – to przykład idealnej synergii na linii miasto-instytucja kultury. Dla helan Muzeum Rybołówstwa to coś więcej niż muzeum: to miejska ikona, najstarszy budynek, były kościół. Takie miejsca generują bardzo pozytywne emocje. Przez remont i modernizację, chcieliśmy podkreślić, jak bardzo jest ono ważne i dla nas – ludzi spoza Helu, ale przez Muzeum, z Helem związanych. Wielkie otwarcie planowane jest już na wtorek 5 kwietnia.

/NMM

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: