Minęło 209 lat od uderzenia na Gdańsk wojsk Napoleona Bonaparte. Kluczowym wydarzeniem oblężenia miasta w 1807 roku było zdobycie Pruszcza Gdańskiego - dzięki temu można było zmusić do kapitulacji przeważającą liczebnie załogę obrońców.
Od 1793 roku Gdańsk był pod zaborem pruskim, w jego garnizonie miało się znajdować według różnych źródeł - przynajmniej 370 oficerów i 15 287 szeregowców pruskich. Na wyposażeniu Garnizon posiadał również ok. 600 dział, haubic i moździerzy. Dodatkowo do obrony miasta skierowano do Twierdzy Wisłoujście rosyjskie posiłki liczące 4 800 ludzi oraz 6-12 angielskich fregat patrolujących wody Zatoki Gdańskiej. Dowódcą obrony mianowano marszałka Kalckreuth.
François-Joseph Lefebvre
Stroną francuską dowodził marszałek Lefebvre. Pod jego komendę oddano wojska różnych narodowości, a wśród nich Polaków, Francuzów, Badeńczyków i Sasów, łącznie: 17 tys. żołnierzy. Lefebvre był zmuszony atakować bez ciężkich dział oblężniczych, te były w drodze do Gdańska i to aż ze Szczecina. Francuski dowódca zarządził atak na 7 marca.
Oblężenie Gdańska w 1807 roku, P.J. Fill, 1807
Przednia straż wojsk francuskich ruszyła w kierunku Pruszcza Gdańskiego i Świętego Wojciecha. Obrońcy nie spodziewali się ataku od tej strony. Do 10 marca został odcięty dopływ Raduni do miasta co skutkowało wstrzymaniem pracy młynów wodnych i zwiększyło problemy z zaopatrzeniem miasta w żywność. Odtąd można było już odliczać dni, które pozostały do kapitulacji Gdańska.
Ostateczny cios
Pierścień oblężenia stopniowo się zamykał, wojska pruskie próbowały kilkakrotnie odeprzeć wroga. Garnizon miasta, 26 marca, dokonał wypadu przez Bramę Oliwską i Bramę Wysoką w celu zniszczenia okopów oblężniczych w rejonie Grodziska i Biskupiej Górki. Atak nie przyniósł jednak spodziewanych efektów.
Panorama oblężonego Gdańska, Jean-Antoine-Siméon Fort (1793-1861)
Lefebvre umyślnie zwlekał, 24 kwietnia ostatecznie przybyło 100 sztuk dział artylerii oblężniczej ze Szczecina. Przystąpiono do bombardowania miasta. Już następnego dnia marszałek Lefebvre zaproponował obrońcom honorową kapitulację, która odrzucono. Kalckreuth wierzył, że Fryderyk Wilhelm nie pozostawi Gdańska własnemu losowi. W nocy z 7/8 maja wojska francuskie zdobyły wyspę Ostrów, odcinając miasto od pozostałych zapasów żywności, oraz Szaniec Wapienny - Prusom nie pomogły już posiłki rosyjskie w sile 8 000 ludzi uderzające z kierunku Twierdzy Wisłoujście. Problemy z żywnością i wzrastający opór mieszkańców pchnęły dowódcę twierdzy do poddania miasta. Uroczyste wkroczenie marszałka odbyło się ulicą Długą 27 maja 1807 roku o godzinie 9 rano.
Główna kwatera w Pruszczu
Pruszcz pozostał najbliższą Gdańska nie spaloną wioską. Z tego właśnie względu na początku wybrali ją na miejsce postoju żołnierze napoleońscy oraz ich dowódca, marszałek François Lefebvre. Jego kwatera znajdowała się w plebanii naprzeciw kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, dzisiaj siedziba Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Stąd wychodziły rozkazy dla wojsk oblegających nadmotławską twierdzę, tutaj też, w obliczu przedłużających się walk, adresował swoje ponaglenia Napoleon I. Tutaj właśnie w 2008 roku zaprezentowano wystawę pt.: "Pruszcz Gdański 1807-1814 - Śladami Marszałka Lefebvre'a i Cesarza Napoleona." W dawnym salonie recepcyjnym można było zobaczyć między innymi: Kilkaset zabytkowych przedmiotów z epoki: białą broń, broń czarnoprochową, klamry, odznaki, okucia, oporządzenie codziennego użytku żołnierza Wielkiej Armii, Guzik specjalnej formacji Douanes Imperiales, karabin używany przez armię Cesarza podczas Oblężenia Gdańska a oprócz tego - mapy, plany - mundury fizyliera i sapera Księstwa Warszawskiego.
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.