Podstawą sytemu prawnego Ziem Zachodnich był system prawny III Rzeszy. Jednakże Żydzi i Polacy nie mogli korzystać z niemieckiego prawa karnego oraz cywilnego. Ponieważ myśl prawna niemiecka uznawała, że w wyniku Kampanii Wrześniowej państwo Polskie przestało istnieć jego obywatele stawali się apatrydami i nieobowiązywało ich niemieckie prawo.
Prymat polityki nad prawem wymuszał takie interpretacje przepisów, by ludność polska była pozbawiona praw jednostki. Prawa sądownicze wobec ludności polskiej posiadały Sądy Specjalne (Sondergerichte) i doraźne (Standgerichte) powołane decyzją o wojskowym postępowaniu karnym. Podlegały one OKW i jego wydziałowi prawnemu i opierały się na wykładni rozporządzeń i praw. Działały również policyjne sądy doraźne. W zakresie postępowania sądowego zalecenia polityczne władz dążyły do szybkiego i surowego orzekania winy podsądnego. Należy pamiętać iż niezgodnie z jakimkolwiek standardem prawa stosowano na szeroką skalę odpowiedzialnośc i karę zbiorową. Przewód sądowy miał być maksymalnie uproszczony natomiast Żydów i Polaków można było pozbawić prawa do obrońcy i oskarżyć w procesie niejawnym. Niemieckie ustawy oraz w większości rozporządzenia namiestników dotyczące prawa karnego dla Polaków i Żydów cechuje zasada bezwzględnego posłuszeństwa i przesunięcie punktu ciężkości z kwestii winy na kwestię kary.
Przyjęto, że w przypadku Polaków wystarczy zdolność do popełnienia winy i nieposłuszeństwo. Gdzie każda próba czynu karalnego była uznawana za równoznaczną z jego popełnieniem. Goring zalecił wydać specjalne przepisy mające zapewnić posłuszeństwo wobec Niemców. Uznano również, że czyny podlegające karze popełnione przez Żydów będą ścigane przez policję. Odradzano natomiast ścigania Polek za spędzanie płodu co miało na celu zmniejszyć potencjał demograficzny ludności polskiej. Dr med. Karl Brandt w dekrecie podpisanym osobiście przez Hitlera zalecał do stosowania „śmierci z łaski”(Gnadentod) wobec osób nieuleczalnie chorych co wobec Polaków równało się z interpretacją prowadzącą do mordowania osób umysłowo chorych i trwale niezdolnych do pracy. Wśród chorób pretendujących do eutanazji znalazła się też gruźlica, zgodnie z osobistym rozkazem Greisera.
Prawo cywilne wobec Polaków było pewną kombinacją istniejących przepisów wraz z zaprzeczającymi im często rozporządzeniami władz okupacyjnych. Prawo do własności i do dziedziczenia zostały ograniczone i podlegały rewizji instytucjom wysiedleńczym. Na mocy decyzji administracyjnej można było pozbawić polskiego rolnika ziemi, natomiast nie mógł on nabyć jej w granicach III Rzeszy. Większość placówek do straw wysiedleń i osadnictwa działało w ramach SS więc podlegało kierownictwu NSDAP. Samochody i maszyny rolnicze podlegały konfiskacie zgodnie z rozporządzeniami Ministerstwa Rolnictwa. Polacy nie mieli również prawa do stosunków towarzyskich i seksualnych Niemcami pod groźbą „potraktowania szczególnego” (Sonderbehandlung). Małżeństwa mieszane zostały albo unieważnione albo proponowano wpisanie współmałżonka na listę narodowościową. Wszelkie wywłaszczenia zostały zalegalizowane ex post rozporządzeniem z 17 IX 1940 o wywłaszczeniu majątków ruchomych należących do Polaków. Złamano tym samym nie tylko obowiązujące wcześniej prawo, ale także zasadę lex retro non agit.
Polski kościół katolicki podlegał po aneksji Ziem Zachodnich na tych terenach Ministerstwu Spraw Kościelnych. Wiązało się to z koniecznością rozwiązania instytucji pomocowych i kulturowych działających przy kościele a także utratą większej części majątków ziemskich odebranych rozporządzeniem ministerstwa. Podobny los jak instytucji kościelnych spotkał polskie instytucje kulturalne i oświatowe. Polskie szkolnictwo zostało uznane za nie znajdujące miejsca w systemie edukacyjnym III Rzeszy i na zlikwidowane lub zastąpione niemieckimi szkołami podstawowymi. Nauka w języku polskim oraz historii i sztuki polski została surowo zabroniona.
Piotr Celej
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.