Ministerstwo Spraw Zagranicznych opublikowało odtajnione dokumenty NATO o wydarzeniach w Polsce w latach 1987-1991. Wśród dokumentów są m.in. analizy sytuacji w kraju, notatki z wizyt polityków w Polsce, w tym brytyjskiej premier Margaret Thatcher oraz materiały wywiadowcze.
Po konsultacjach historyków Ministerstwa Spraw Zagranicznych z przedstawicielami Paktu Północnoatlantyckiego, archiwa NATO odtajniły materiały dotyczące spraw polskich. Na wniosek Polski już po raz drugi ujawniono dokumenty dotyczące naszego kraju, w 2011 r. odtajnione zostały dokumenty z lat 1980-81. Tym razem jest to 56 sztuk dokumentów, łącznie około 250-270 stron tekstu. Pochodzą one nie tylko z kwatery głównej, ale też z państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego, głównie z Wielkiej Brytanii i Francji. "Mieliśmy pełen dostęp do wszystkich tajnych dokumentów NATO na temat spraw polskich i dokumenty, które naszym zdaniem były najciekawsze, najważniejsze, zgłosiliśmy do odtajnienia i zostały one odtajnione" - powiedział Piotr Długołęcki, Historyk MSZ.
Margaret Thatcher spotkała się z Lechem Wałęsą w "czasie wolnym"
W dokumentach znajdują się analizy działań opozycji oraz sytuacji gospodarczej i politycznej Polski, notatki z wizyt zagranicznych polityków w Polsce lub wizyt polskich polityków za granicą. "Mamy też ciekawy materiał w wizyt premier Thatcher. W 1988 r. brytyjska premier złożyła wizytę w Warszawie, ale też pojechała do Gdańska, gdzie spotkała się z Lechem Wałęsą. Ciekawostką jest, że w polskim programie z tej wizyty, oficjalnym, wytworzonym przez ówczesne MSZ, nie wpisano tego spotkania, tylko wpisano +czas wolny+" - powiedział Długołęcki. Znajdują się w nich również wyciągi z raportów przygotowywanych przez wywiad NATO, dotyczących sytuacji wojska polskiego i tego, jak się ono może zachowywać w różnych sytuacjach.
Bezprecedensowe przemiany w Polsce
Wiele uwagi analitycy NATO poświęcali rozmowom okrągłego stołu, wyborom w 1989 roku oraz procesowi tworzenia rządu Tadeusza Mazowieckiego. NATO oceniało tempo przemian w Polsce jako bezprecedensowe" - dodał Długołęcki. W lutym 1989 roku, Sojusz oceniał m.in., że "najbliższych kilka miesięcy może być okresem decydującym dla losów powojennej Polski". NATO przyglądało się też stosunkom Polski z ZSRR. Sojusz oceniał, że nie było żadnego zagrożenia radziecką interwencją, Gorbaczow miał być już w tym momencie pogodzony z tym, że w Polsce nastąpi zmiana polityczna.
Wśród odtajnionych dokumentów znalazło się też pismo szefa MSZ Krzysztofa Skubiszewskiego do sekretarza generalnego NATO z prośbą o nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Polską.
Z dokumentami można zapoznać się na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
/PAP