Dworzec gdański ma już 115 lat - zabytkowy budynek przy ulicy Podwale Grodzkie, w Śródmieściu Gdańska powstał w latach 1894-1900. Dziś na stałe wpisał się do krajobrazu miasta, tak jak Żuraw, czy fontanna Neptuna.
Pierwsza linia kolejowa w Gdańsku została otwarta w 1852. Około 1867 w rejonie dzisiejszego Dworca Głównego zbudowano niewielki, prowizoryczny dworzec pasażerski Gdańsk Brama Wyżynna. Dostęp do niego był jedynie od zachodu, od strony położonej wyżej tzw. "Promenady" (ul. 3 Maja). Od wschodu dworzec od miasta oddzielała jeszcze fosa nowożytnych fortyfikacji Gdańska. Dworzec można było zacząć rozbudowywać dopiero po zasypaniu starej fosy i zlikwidowaniu zachodnich bastionów.
Gdański renesans - neogotyk, renesans, czy barok?
Reprezentacyjny i przestronny Dworzec Główny został wybudowany w latach 1894-1900, w stylu tzw. "gdańskiego renesansu". Projektantami kompleksu dworcowego byli Alexander Rundel, Paul Thomer i Georg Cuny. Jest zlepkiem eklektycznych form renesansu i baroku. Gmach dworca i wieżę zbudowano z cegły i bogato ozdobiono piaskowcem z Wartkowic. 28 października 1900 r. oddano do użytku część główną, tzw. Empfangsgebäude (budynek powitalny).
Uroczyste otwarcie całości nastąpiło 30 października 1900 r. Wieża o wysokości 50 m (z zegarami) została zbudowana w latach 1900-1903. Spełniała funkcję ukrytej, wkomponowanej w zabudowę wieży ciśnień, do czasu zelektryfikowania kolei. Tarcze zegarowe (o średnicy 3,25 m) umieszczone zostały na wysokości 25,6 m. Stary dworzec "Brama Wyżynna" zamknięto 30 października 1896 i rozebrano w czasie budowy nowego dworca.
Gdańskie inspiracje
Przez następne lata budynek dworca w Gdańsku był inspiracją dla architektów. Siedem lat później skopiowano go w stolicy Alzacji: Colmar - który wówczas także należał do Niemiec.
Podobieństwo do budynku gdańskiego dworca można znaleźć również ... w Japonii. Konstrukcja pałac ślubów w japońskim mieście Imari na wyspie Kiusiu zdaje się nie pozostawiać wątpliwości.
