Zabytkowy budynek dyrekcji PKP w Gdańsku - od przyszłego roku jedną z wizytówek miasta

Wkrótce ma ulec zmianie oblicze zabytkowego budynku Dyrekcji Kolei w Gdańsku. Rozpoczął się remont, o który zabiegano od lat, po jego zakończeniu - odnowione zostaną elewacje wraz z rzeźbami i ozdobnymi detalami, a całość zyska iluminację od frontu.

Projektantem gmachu Dyrekcji Kolei był Alexander Rüdell, główny radca ds. Budownictwa Kolejowego w Królewskich Kolejach Pruskich. Był on też autorem projektu dworca w Luksemburgu, Dyrekcji Kolei w Strasburgu, uczestniczył w powstawaniu planów dworców w Metzu, Hamburgu, Lipsku i Darmstadcie. Budowa gmachu trwała prawie cztery lata i została zakończona tuż przed rozpoczęciem I wojny światowej. Obiekt miał wówczas 3,7 tys. m kw. powierzchni i 265 pokoi dla 500 urzędników. Przykuwała wzrok zbudowana z rozmachem konstrukcja, piękne elewacje, także wyposażenie i aranżacja wykonana ze smakiem, chwilami przepychem. Budynek był zaopatrzony we wszystkie ówczesne nowości techniki: centralne ogrzewanie, światło elektryczne, domofon, synchronizowane zegary, windy osobowe i towarowe i centralny odkurzacz.

Po wojnie - w powstałym Wolnym Mieście ustaleniami traktatu wersalskiego Polakom przekazano zarząd oraz majątek kolei, w tym gmach dyrekcji. Stał się on siedzibą Dyrekcji Kolei Państwowych w Gdańsku (1921-1929), nazywanej też niekiedy Pomorską Dyrekcją Kolei w Gdańsku (Pommerellische Eisenbahndirektion in Danzig), lub Polsko-Pomorską Dyrekcją Kolei Gdańsk (Polnisch-Pommerellische Eisenbahndirektion Danzig), która następnie zmieniła nazwę na Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych Gdańsk- DOKP Gdańsk (1929-1933). Po wielu konfliktach z władzami WMG, z których największym zarzutem był fakt kierowania przez dyrekcję siecią kolejową nie tylko w tym mieście, lecz na całym Pomorzu, w 1933 władze polskie przeniosły dyrekcję do Torunia, zaś niektóre wydziały do Bydgoszczy, w Gdańsku pozostawiając jedynie podległą bezpośrednio władzom w Warszawie wydzieloną komórkę organizacyjną - Biuro Gdańskie PKP. 

Miejsca spotkań gdańskiej Polonii

Odtąd, aż do wojny, budynek był często miejscem sporów pomiędzy stroną polską, a niemiecką. Częściowo opustoszały był siedzibą organizacji, które organizowały tam spotkania gdańskiej Polonii, lekcje, próby teatralne i muzyczne, zajęcia sportowe, a nawet ćwiczenia Polskiej Tajnej Organizacji Wojskowej. Budziło to napięcia, bowiem w tym czasie niemiecki narodowy socjalizm zyskwał bowiem coraz więcej zwolenników. We wrześniu 1939 r. gmach został po krótkiej walce zdobyty pierwszego dnia wojny. Niemcy zorganizowali w nim siedzibę Wehrmachtu oraz tymczasową dyrekcję dla Kolei Pruskich. Podczas wojny spłonęła jedynie więźba dachowa, więc po jej zakończeniu szybko odremontowano budynek. W 1945 r. wprowadzili się tu urzędnicy polskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych. 

Nieustanne przywracanie blasku wizytówce kolejowej

Następne remonty odbyły się w 1984 r. (część fasady), a w 2002 r. przeprowadzono remont dachu. Koszta aktualnej rewitalizacji wynoszą 2,9 mln zł. Po zakończeniu prac budynek zyska iluminację od frontu, kamień piaskowca, z którego wykonana jest fasada, zostanie oczyszczony z zabrudzeń, a tynki będą uzupełnione. Rekonstrukcji zostaną poddane posągi zdobiące budynek, będące personifikacjami czterech filarów gospodarki pruskiej: wiedzy, rolnictwa, przemysłu oraz handlu. Remont jest wykonywany pod ścisłym nadzorem konserwatora zabytków. Prace są podzielone na etapy. Elewacja frontowa i południowa, z przerwą na okres zimowy, mają odzyskać dawny blask do czerwca przyszłego roku. Pozostałe dwie, mniej widoczne elewacje, będą remontowane w kolejnych latach, najprawdopodobniej w 2017 roku. Całość prac przy wszystkich elewacjach ma kosztować w sumie 8 mln zł.

Ciekawostki

Do niedawna w budynku znajdowało się niewielkie muzeum poświęcone historii kolei, niestety nie było ogólnodostępne. Mało kto natomiast wie, że budynek posiada patio - do którego można swobodnie dostać się od strony "Zieleniaka", a wewnątrz cicha i urokliwa restauracyjka otoczona zielenią z niewielką fontanną w centrum.

 

 

Tagi: