27 maja 1983 otworzono muzeum w jednym z najbardziej zasłużonych statków polskiej floty handlowej. Od tego czasu roku statek zwiedziło ponad 3,7 mln turystów.
Dar Pomorza został zwodowany w 1909 roku w stoczni w Hamburgu jako Prinzess Eitel Friedrich. Od samego początku służyć miał jako statek szkoleniowy, z początku dla niemieckiej floty handlowej.
Kupiony ze składek
W 1927 roku otrzymał go francuski baron de Foreste z Nantes jako rekompensatę za zarekwirowanie w czasie I wojny światowej jachtu Torane. Ostatecznie jednak adaptacji fregaty na jacht nie doszło. W 1929 roku statek wykupiono z datków społecznych przez Pomorski Komitet Floty Narodowej za sumę 7 tys. funtów. Statek miał zastąpić przestarzały już żaglowiec szkoleniowy Lwów. Początkowo miał nazywać się Pomorze, ale ze względu na społeczny charakter zakupu zdecydowano się na Dar Pomorza. Żaglowiec prowadził rejsy szkoleniowe oraz służył celom promocji polskiej marynarki. Użytkownikiem statku była Wyższa Szkoła Morska w Gdyni. W 352 dni dookoła świata.
100 tys. ludzi na otwarciu
Podczas podniesienia bandery 13 lipca 1930 roku minister przemysłu i handlu Eugeniusz Kwiatkowski mówił:
- Polska bez własnego wybrzeża morskiego i bez własnej floty nie będzie nigdy ani zjednoczona, ani niepodległa, ani samodzielna gospodarczo i politycznie, ani szanowana w wielkiej rodzinie państw i narodów, ani zdolna do zabezpieczenia warunków bytu, pracy, postępu i dobrobytu swym obywatelom.
W samej uroczystości wzięło udział 100 tysięcy ludzi, którzy nierzadko przemierzali wiele kilometrów, by zobaczyć nową chlubę polskiej floty handlowej. Jeszcze przed wojną Dar Pomorza odbył niemal roczny rejs dookoła świata. Odbyło się to między 16 września 1934 a 3 września 1935. Ówczesnym dowódcą był kpt. ż.w. Konstanty Maciejewicz-Matyjewicz. Gdy statek wpływał do Gdyni, na stermaszcie statku zawisł wimpel, czyli proporzec o długości 39 metrów. Był to symbol przebytych w czasie podróży 39 tysięcy mil morskich. Przed wojną statek zdążył jeszcze między innymi opłynąć przylądek Horn. 1 września 1939 roku został internowany w Sztokholmie i spędził w nim ponad 6 lat. Do Gdyni powrócił dopiero 24 października 1945 roku.
Operacja Żagiel
Po wojnie powrócił do roli pływającego ambasadora Polski oraz statku szkoleniowego. Dwukrotnie w latach 1972 i 1980 żaglowiec wygrał zawody Operacji Żagiel. Jest to jedna z najbardziej znanych imprez żeglarskich świata - Cutty Sark Tall Ships' Races. 4 sierpnia 1982 roku formalnie wycofano Dar Pomorza ze służby. Jego banderę uroczyście przeniesiono na następcę, czyli Dar Młodzieży. Sam statek został natomiast przekazany Centralnemu Muzeum Morskiemu. [ tekst ] W czasie służby pod polską banderą Dar Pomorza odbył 102 rejsy, podczas których przeszkolił 13 384 studentów. Żaglowiec przepłynął pół miliona mil morskich. Ta długość jest równa 25 rejsom dookoła świata, na mostku zaś stawało sześciu kapitanów.
Biała fregata
Dar Pomorza jest statkiem żaglowym typu fregata. W przeciwieństwie do poprzedzającego go Lwowa kadłub został wykonany ze stali. Ze względu na białe malowanie i ożaglowanie na całym świecie Dar Pomorza zyskał przydomek Biała Fregata. Długość dadłubu z bukszprytem to 91 m, zaś wysokość omasztowania dochodzi do 41,4 m. Dzięki temu powierzchnia żagli osiąga imponujące 2100 metrów kwadratowych. Oprócz żagli dodatkową moc daje silnik dieslowski o mocy 430 KM. Załoga zazwyczaj składała się z 28 osób stałych i 150-200 uczniów praktykantów.
Piotr Celej