Kufel Nathaniela Pressdinga I wzbogaci zbiory Muzeum Narodowego w Gdańsku

Muzeum Narodowe w Gdańsku powiększyło swoją kolekcję o cenny zabytek. Jest to srebrny gdański kufel wykonany około 1670 roku w warsztacie złotnika Nathaniela Pressdinga I.

Dotychczas w muzealnej kolekcji dawnego złotnictwa znajdowało się jedenaście naczyń tego typu, w tym osiem o gdańskiej proweniencji oraz po jednym z Torunia, Elbląga i Malborka. Rzemiosło złotnicze w czasach nowożytnych stało w Gdańsku na bardzo wysokim poziomie; srebrne gdańskie wyroby słynęły ze znakomitej jakości, interesujących form i wysokiej próby kruszcu. Kufle stanowiły w drugiej połowie XVII i na początku XVIII wieku dużą część produkcji miejscowych warsztatów. Monografistka zagadnienia dr Anna Frąckowska wymienia w publikacji Srebrne kufle gdańskie XVII i XVIII wieku. Typologia, stylistyka, ikonografia (Warszawa 2013) ponad 430 naczyń odnalezionych w zbiorach muzealnych i prywatnych na całym świecie, pojawiających się w handlu antykwarycznym, a także zaginionych lub już nieistniejących, znanych jedynie z literatury. Gdańscy złotnicy wypracowali lokalną, rozpoznawalną na pierwszy rzut oka formę kufla o charakterystycznych proporcjach i typie dekoracji. Ta ogromna produkcja była zróżnicowana pod względem jakości; obok wielu przeciętnych realizacji powstawały dzieła o wybitnych walorach artystycznych.

Tematyka dekoracji gdańskich kufli barokowych bywała różnorodna. Pojawiały się na nich sceny biblijne, motywy związane z historią starożytną, sceny rodzajowe lub mitologiczne. Wybór tematu podyktowany był upodobaniami zleceniodawcy, często też wskazywał na przeznaczenie cennego naczynia zamawianego u złotnika. W przypadku dekoracji wykorzystujących takie motywy biblijne, jak np. Przejście Żydów przez Morze Czerwone, Chrzest Chrystusa w Jordanie, z dużą dozą prawdopodobieństwa można domniemywać, że kufel tak ozdobiony miał pełnić funkcję podarunku z okazji chrztu. Jeśli na płaszczu naczynia pojawiały się sceny Spotkanie Rebeki z Izaakiem, Wesele w Kanie Galilejskiej, motywy zaczerpnięte z MetamorfozOwidiusza, czy wreszcie kompozycje z amorkami, to naczynie zamówiono zapewne jako prezent ślubny bądź zaręczynowy. Taką też rolę mógł odegrać kufel wykonany w warsztacie Nathaniela Pressdinga I.

Kufel jest eksponowany w Galerii Wnętrz Gdańskich w Oddziale Sztuki Dawnej MNG