Latarnia Morska Helu ma 41,5 m wysokości, jej taras widokowy umieszczony na wysokości 39 m jest jednym z obowiązkowych punktów wycieczek. Z tym miejscem związana jest również fascynująca historia zmagań człowieka z morzem.
Jeszcze w średniowieczu, w związku z portowym charakterem miasta, prawdopodobnie palono ostrzegawcze światło nawigacyjne w okolicach cypla. Być może wykorzystywano w tym celu wieżę kościoła (obecnie Muzeum Rybołówstwa). Po 1647 r. zbudowano specjalny żuraw drewniany z zawieszonym na nim żelaznym kotłem na węgiel, w którym od 24 sierpnia do 3 maja blask ognia wskazywał drogę żeglarzom. W 1667 r. konstrukcja spłonęła, więc nową latarnią zbudowano 500 kroków za ostatnimi zabudowaniami, nad samym brzegiem morza. Zasięg światła był o wiele większy, bo żelazny zasobnik z zapaloną smolą i kosz z rozżarzonym węglem wciągano na dwudziestometrowy maszt. Znaczne koszty utrzymania latarni pokrywała Gdańska Rada Miejska, nakładając specjalne opłaty na statki wchodzące do Gdańska, bowiem konstrukcje były często niszczone przez sztormy.
Pierwsza murowana latarnia
Następną, murowaną już, latarnię otwarto 1 sierpnia 1827 r. Wieża latarni miała przekrój okrągły, a wysokość 42 metrów. Zasilano ją olejem rzepakowym, w przypadku niepogody co cztery minuty oddawano strzały z armaty. Podczas jednego z takich strzałów ostrzegawczych zginął w 1910 roku jeden z latarników o nazwisku May. Od 1926 r. na wieży działała już lampa naftowa (palnik Arganda) z czterema soczewkami. W roku 1929 latarnię otynkowano i pomalowano w biało-czerwone pasy. W 1938 zainstalowano na latarni żarówkę elektryczną o mocy 3000 W. W czasie obrony Helu, latarnia została wysadzona w powietrze przez polskich saperów dla utrudnienia celowania niemieckiej artylerii
Druga latarnia
W roku 1942, w czasie okupacji niemieckiej latarnię odbudowano około 10 metrów na południowy wschód od fundamentu pierwszej latarni z lat 1826–1939. Ma ona 41,5 m wysokości, a jej światło (i taras widokowy) umieszczone na wysokości 39 m widać nawet z odległości 18 Mm (ok. 36 km). Źródłem światła jest 1000 W żarówka, która w przypadku przepalenia się wykonuje automatycznie obrót o 45 st., a na jej miejsce ustawia się żarówka zapasowa. Od 1 sierpnia 1994 roku w miesiącach od czerwca do końca września latarnia jest udostępniona do zwiedzania. Do czasu remontu z 2001 roku, miejsce po fundamencie starej latarni było oznaczone kwietnikiem w betonowym murku przed nową latarnią. W 2001 r. jednak usunięto kwietnik, w zamian staraniem stowarzyszenia „Przyjaciele Helu”, wmurowano w ścianę latarni tablicę, upamiętniającą wizytę Marszałka Józefa Piłsudskiego 1 lipca 1928 roku.
Obecnie latarnia jest udostępniona:
maj, czerwiec, wrzesień: godz. 10-14/15-18
lipiec, sierpień: godz 10-14/15-19
Latarnia morska na Helu
ul. Bałtycka 4
84-150 Hel
tel. 58 675 06 17
54° 36' 06 '' N 18° 48' 56 '' E
Zobacz również:
Wakacje ze Strefą Historii: Muzeum Obrony Wybrzeża
Wakacje ze Strefą Historii: Makabra XX wieku - Bunkier
Latarnia w Porcie Północnym - to już 31 lat
Lato w Muzeum - Zajęcia wakacyjne na wystawie Lux in Tenebris